Giới thiệu
Trong cuộc sống hàng ngày, không ít lần chúng ta gặp tình huống phải phân vân có nên ăn thực phẩm đã để lâu, có dấu hiệu hư hỏng hay không. Một số người tiếc của, cố gắng ăn tiếp những món ăn đã quá hạn hoặc có mùi vị khác lạ. Tuy nhiên, việc ăn đồ ăn hỏng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ đối với sức khỏe, thậm chí có thể đe dọa tính mạng. Vậy thực sự ăn đồ ăn hỏng có hại không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
1. Đồ ăn hỏng là gì?
Định nghĩa
Đồ ăn hỏng là thực phẩm đã quá hạn sử dụng, bị biến đổi về mùi vị, màu sắc, kết cấu hoặc bị nhiễm khuẩn, nấm mốc do bảo quản không đúng cách.
Dấu hiệu nhận biết đồ ăn hỏng
- Có mùi chua, hôi hoặc thối.
- Màu sắc thay đổi, xuất hiện vết mốc xanh, đen hoặc trắng.
- Kết cấu bị nhão, nhớt, cứng bất thường.
- Vị chua, đắng, cay xè không đúng với thực phẩm ban đầu.
2. Tại sao đồ ăn hỏng gây hại cho sức khỏe?
Thực phẩm hỏng không chỉ mất đi giá trị dinh dưỡng ban đầu mà còn là ổ chứa vi khuẩn, nấm mốc, độc tố nguy hiểm. Khi ăn phải, cơ thể sẽ phải đối mặt với hàng loạt nguy cơ sức khỏe.
2.1. Nhiễm độc thực phẩm
Thực phẩm hỏng chứa nhiều vi khuẩn có hại như Salmonella, E. coli, Clostridium perfringens… Những vi khuẩn này khi xâm nhập vào cơ thể có thể gây ra:
- Tiêu chảy cấp.
- Buồn nôn, nôn mửa.
- Đau bụng dữ dội.
- Sốt cao.
2.2. Ngộ độc thực phẩm do độc tố vi khuẩn
Khi thực phẩm bị hỏng, vi khuẩn sinh sôi và tiết ra độc tố. Những độc tố này không bị phá hủy hoàn toàn khi nấu chín, gây ra tình trạng:
- Ngộ độc cấp tính với triệu chứng dữ dội.
- Tổn thương gan, thận nếu độc tố tích tụ trong thời gian dài.
2.3. Nhiễm nấm mốc và độc tố nấm mốc
Thực phẩm để lâu ngày, đặc biệt là đồ khô như ngũ cốc, bánh kẹo, hạt, rất dễ bị nấm mốc xâm nhập. Một số loại nấm mốc sản sinh ra aflatoxin – chất gây ung thư gan cực mạnh.
2.4. Phá hủy hệ tiêu hóa
Đường ruột của con người rất nhạy cảm với vi khuẩn và độc tố từ thực phẩm hỏng. Ăn thực phẩm ôi thiu lâu ngày có thể làm:
- Rối loạn hệ vi sinh đường ruột.
- Suy giảm chức năng tiêu hóa.
- Viêm loét dạ dày, ruột non.
3. Những tác hại lâu dài của việc ăn đồ ăn hỏng
3.1. Tích tụ độc tố trong cơ thể
Một số độc tố từ thực phẩm hỏng không thể đào thải hoàn toàn, mà tích tụ dần trong gan, thận. Theo thời gian, điều này có thể dẫn tới:
- Suy giảm chức năng gan, thận.
- Tăng nguy cơ xơ gan, ung thư gan.
- Tổn thương hệ thần kinh.
3.2. Suy giảm miễn dịch
Ăn đồ ăn hỏng khiến cơ thể liên tục phải chống chọi với vi khuẩn và độc tố, làm hệ miễn dịch suy yếu, dẫn tới:
- Dễ nhiễm trùng, cảm cúm.
- Cơ thể mệt mỏi, suy nhược.
- Lão hóa sớm.
3.3. Nguy cơ ung thư
Một số độc tố sinh ra trong thực phẩm hỏng đã được chứng minh có liên quan mật thiết tới ung thư, đặc biệt là:
- Aflatoxin từ ngũ cốc mốc – ung thư gan.
- Nitrosamine từ thịt chế biến hỏng – ung thư dạ dày, thực quản.
4. Những loại thực phẩm dễ hỏng và nguy cơ cao
4.1. Thực phẩm tươi sống
- Thịt cá, hải sản: Dễ nhiễm khuẩn, sinh ra độc tố.
- Rau củ quả: Dễ mốc, nhiễm nấm.
4.2. Thực phẩm chế biến sẵn
- Đồ hộp quá hạn: Sinh ra chất độc từ vi khuẩn kỵ khí.
- Đồ ăn thừa: Dễ nhiễm khuẩn nếu bảo quản không đúng cách.
4.3. Thực phẩm khô
- Ngũ cốc, đậu, hạt: Dễ mốc, sinh aflatoxin.
- Bánh kẹo: Dễ biến chất, chảy nước.
5. Cách bảo quản thực phẩm tránh hư hỏng
5.1. Bảo quản đúng nhiệt độ
- Thực phẩm tươi sống: Bảo quản ngăn đá.
- Thực phẩm chín: Để ngăn mát dưới 5°C.
5.2. Đậy kín thực phẩm
- Sử dụng hộp kín, túi zip để ngăn vi khuẩn xâm nhập.
- Không để thực phẩm sống và chín lẫn lộn.
5.3. Không để thực phẩm quá hạn
- Thực phẩm tươi nên sử dụng trong 2-3 ngày.
- Kiểm tra hạn sử dụng kỹ trước khi dùng thực phẩm đóng gói.
5.4. Không tiếc rẻ đồ ăn hỏng
Khi thấy thực phẩm có dấu hiệu hỏng, hãy vứt bỏ ngay, tránh tâm lý tiếc của mà ảnh hưởng tới sức khỏe.
6. Nên làm gì khi ăn phải đồ ăn hỏng?
6.1. Theo dõi triệu chứng
Sau khi ăn thực phẩm nghi hỏng, cần theo dõi các biểu hiện:
- Buồn nôn, nôn mửa.
- Đau bụng, tiêu chảy.
- Sốt, mệt mỏi.
6.2. Uống nhiều nước
Giúp cơ thể đào thải độc tố nhanh hơn qua đường nước tiểu.
6.3. Đi khám nếu triệu chứng nặng
Khi có dấu hiệu ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng như:
- Nôn ra máu, đi ngoài ra máu.
- Mất nước nghiêm trọng.
- Sốt cao kéo dài. Hãy tới ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
Kết luận
Ăn đồ ăn hỏng có hại không? Câu trả lời chắc chắn là CÓ. Những nguy cơ như ngộ độc cấp tính, suy giảm chức năng gan thận, thậm chí ung thư là hậu quả khôn lường khi tiêu thụ thực phẩm hỏng. Để bảo vệ sức khỏe, mỗi người cần có thói quen bảo quản thực phẩm đúng cách, không tiếc của và biết cách nhận diện thực phẩm đã hỏng để loại bỏ kịp thời.
