Giới thiệu
Xương là bộ khung nâng đỡ toàn bộ cơ thể, tham gia vào mọi hoạt động vận động và bảo vệ các cơ quan bên trong. Tuy nhiên, hệ xương khớp lại rất dễ bị tổn thương nếu không được chăm sóc đúng cách. Bên cạnh tuổi tác, lối sống thiếu khoa học thì chế độ ăn uống chính là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe xương.
Việc bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D giúp tăng cường sức khỏe xương khớp là rất quan trọng, nhưng song song với đó, bạn cũng cần tránh xa những thực phẩm không tốt cho xương. Dưới đây là danh sách những loại đồ ăn, thức uống có thể làm suy yếu mật độ xương, khiến xương giòn, dễ gãy và đẩy nhanh quá trình lão hóa xương.
1. Thực phẩm quá mặn – Thủ phạm gây mất canxi
Muối là gia vị không thể thiếu, nhưng ăn quá mặn lại gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe xương khớp. Khi cơ thể hấp thụ quá nhiều muối, thận phải làm việc nhiều hơn để đào thải natri dư thừa, kéo theo đó là sự thất thoát canxi qua đường nước tiểu.
Mất canxi kéo dài sẽ làm giảm mật độ xương, khiến xương yếu, giòn và dễ gãy, làm tăng nguy cơ loãng xương.
Thực phẩm cần hạn chế:
- Đồ muối chua (dưa, cà muối)
- Thực phẩm chế biến sẵn
- Snack, bim bim
- Đồ hộp, xúc xích, lạp xưởng
2. Đồ ngọt, bánh kẹo – Kẻ thù giấu mặt của hệ xương
Đường tinh luyện không chỉ làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường mà còn gây hại cho xương. Ăn quá nhiều đường làm giảm khả năng hấp thụ canxi và magie – hai khoáng chất rất quan trọng với sức khỏe xương khớp.
Hơn nữa, chế độ ăn giàu đường còn làm tăng phản ứng viêm, góp phần đẩy nhanh quá trình thoái hóa xương khớp.
Thực phẩm cần tránh:
- Kẹo, bánh ngọt
- Nước ngọt có gas
- Trà sữa
- Đồ uống đóng chai nhiều đường
3. Nước ngọt có gas – Cản trở hấp thu canxi
Các loại nước ngọt, nước tăng lực chứa hàm lượng lớn phốt phát – chất có thể cản trở quá trình hấp thu canxi của cơ thể. Khi thiếu hụt canxi, cơ thể sẽ rút canxi từ xương để đảm bảo hoạt động sống, lâu dần khiến xương yếu và dễ gãy.
Khuyến nghị: Nên thay nước ngọt bằng nước lọc, nước ép tự nhiên hoặc trà thảo mộc.
4. Đồ ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn
Các loại thức ăn nhanh như khoai tây chiên, gà rán, pizza… chứa nhiều chất béo bão hòa và chất bảo quản. Đây là những yếu tố làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, cản trở quá trình hấp thu canxi và khiến xương khớp suy yếu.
Chất béo chuyển hóa trong đồ ăn nhanh còn ảnh hưởng tới khả năng tái tạo sụn khớp, làm tăng nguy cơ thoái hóa xương khớp sớm.
Thực phẩm cần tránh:
- Gà rán
- Pizza
- Hamburger
- Đồ hộp, thực phẩm đông lạnh
5. Đồ uống có cồn – Làm giảm mật độ xương
Rượu, bia làm suy yếu các tế bào tạo xương, làm giảm khả năng tổng hợp canxi và protein – hai thành phần cấu tạo chính của xương. Tiêu thụ đồ uống có cồn thường xuyên còn làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương.
Bên cạnh đó, rượu bia còn ảnh hưởng tiêu cực tới gan, cản trở quá trình chuyển hóa vitamin D, khiến xương khớp ngày càng suy yếu.
Khuyến nghị: Hạn chế uống rượu bia, đặc biệt ở phụ nữ và người cao tuổi.
6. Cà phê – Uống nhiều hại xương
Cà phê có thể mang lại sự tỉnh táo, nhưng nếu tiêu thụ quá mức, cà phê sẽ làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu. Người uống trên 3 ly cà phê/ngày có nguy cơ loãng xương cao hơn so với người không uống.
Caffeine còn làm giảm hấp thu canxi ở ruột, đặc biệt khi uống cà phê ngay sau bữa ăn.
Khuyến nghị: Không nên uống quá 2 ly cà phê mỗi ngày.
7. Thực phẩm giàu axit oxalic
Một số loại thực phẩm chứa axit oxalic, khi vào cơ thể sẽ liên kết với canxi tạo thành hợp chất không hòa tan, khiến canxi khó hấp thụ. Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm này sẽ làm giảm hiệu quả bổ sung canxi, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe xương.
Thực phẩm giàu axit oxalic:
- Rau dền
- Rau bina
- Củ cải đường
- Sô cô la
8. Thịt đỏ – Tiêu thụ quá mức gây hại xương
Thịt đỏ chứa nhiều protein động vật, nếu ăn quá nhiều có thể làm tăng lượng axit trong máu. Để trung hòa axit, cơ thể sẽ huy động canxi từ xương, khiến mật độ xương suy giảm theo thời gian.
Khuyến nghị: Ăn thịt đỏ với lượng vừa phải, không quá 2-3 bữa/tuần.
9. Thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ
Chế độ ăn nhiều dầu mỡ làm tăng nguy cơ viêm nhiễm mãn tính, cản trở quá trình tái tạo xương và làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp. Ngoài ra, chất béo xấu cũng làm giảm khả năng hấp thụ canxi của cơ thể.
Thực phẩm cần hạn chế:
- Khoai tây chiên
- Quẩy, bánh rán
- Gà chiên giòn
10. Nội tạng động vật
Nội tạng động vật như gan, lòng, tim… chứa nhiều purin, dễ làm tăng axit uric trong máu. Điều này không chỉ gây gout mà còn ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe xương khớp.
Khuyến nghị: Hạn chế ăn nội tạng, đặc biệt với người trung niên và cao tuổi.
Kết luận
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ xương chắc khỏe. Bên cạnh việc bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D và collagen, bạn cần tránh xa các thực phẩm không tốt cho xương kể trên. Một chế độ ăn uống lành mạnh, cân đối sẽ giúp xương dẻo dai, phòng ngừa loãng xương và thoái hóa xương khớp hiệu quả.
